گودبرداری عمیق
در اکثر پروژه‌های ساختمانی با توجه به نوع طراحی بنا لازم است سطح زمین به شیوه‌ای خاکبرداری شود که کلیه جداره‌ها و اطراف جداره‌ها، قائم یا نزدیک به حالت قائم باشند. این کار بیشتر برای احداث کانال‌های لوله کشی، نصب منبع آب شهری، احداث کانال و… انجام می‌شود. این رانش سربار‌هایی را به همراه دارد که می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد. برای اینکه بتوان از رانش و عوامل مخرب آن جلوگیری کرد، سازه موقتی برای مهار آن ترانشه اجرا می‌کنند؛ به این فرایند اجرای اصولی گودبرداری و سازه‌های نگهبان می‌گویند. این عملیات همچنین به جهت پایدارسازی گود در پایین‌تر از سطح زمین انجام می‌گیرد.
هدف از گودبرداری و سازه های نگهبان چیست؟
گودبرداری و سازه‌های نگهبان اهداف مهمی دارند. در ادامه چندین هدف مهم این کار را به اختصار شرح می‌دهیم:
- حفظ جان انسان‌های داخل گود و همچنین بیرون گود
- حفظ اموال و مصالح داخل گود
- ایمن‌سازی محیط برای شروع کار بدون صدمات جانی و مالی و…
انتخاب روش های گودبرداری و سازه نگهبان
موضوع سازه‌های نگهبان و اینکه چه روشی برای گودبرداری بهتر است نیازمند بررسی دقیق اطلاعات و موضوعات تخصصی است، این موضوع در رشته‌های مهندسی عمران به صورت کاملاً مفصل همراه با جزئیات شرح داده می‌شوند و کافرما طبق اصول علمی و همچنین تجربی با توجه به نوع مکان پروژه روش خود را جهت گودبرداری انتخاب می‌کند.
چه ماشین آلاتی برای اجرای گودبرداری استفاده می‌شوند؟
گودبرداری عمیق شهر نیازمند ماشین آلات قدرتمندی نظیر بیل مکانیکی، مینی بیل مکانیکی، جرثقیل، بیل دکل بلند، کامیون جفت، کامیون تک و… هستند.
در ابتدای هر پروژه قبل از هر اقدامی بیل مکانیکی موظف است سطح مورد نظر را پنل‌برداری کرده و آماده‌سازی کند. بیل مکانیکی در شیفت شب تمامی حجم خاک‌ها را بارگیری کرده و زباله‌های موجود را از محل توسط ماشین آلات جابجا می‌کند. برای پروژه‌هایی که در مکان بهتری قرار دارند از کامیون‌های ده چرخ استفاده می‌کنند، کامیون‌های ده چرخ وزن بیشتری از خاک را تحمل می‌کنند و انجام امور را تسریع می‌بخشند. ماشین آلات دیگر نظیر مینی بیل مکانیکی یا بابکت برای پروژه‌های کم حجم‌تر استفاده می‌شود. همچنین باکت برای جمع‌آوری رمپ نیز استفاده می‌شود.
رمپ مسیری شیب دار است که از ترانشه‌های خاکی تشکیل شده است که دو سطح غیرهمتراز را برای تردد آسان‌تر، به یکدیگر متصل می‌کند.
انواع گودبرداری با عمق مختلف
برای پروژه‌هایی که خاکبرداری در آنها دارای عمق حداکثر ۳ متر هستند می‌توان از مینی بیل مکانیکی یا بیل مکانیکی استفاده کنید. در هر دو ماشین آلات کار به راحتی انجام شده و مشکلی برای جمع‌آوری رمپ وجود ندارد، به کمک هردو ماشین آلات می‌توانید عملیات را انجام دهید و عملیات رمپ را به آسانی به پایان برسانید.
در پروژه‌هایی با عمق حداکثر ۶ متر دیگر امکان استفاده از مینی بیل وجود ندارد و حداقل ماشین آلات استفاده شده بیل مکانیکی است. بیل مکانیکی می‌تواند حجم مورد نطر از خاک‌ها را بارگیری کند. در پایان بیل مکانیکی با ایجاد یک رمپ به بیرون از پروژه جابه‌جا می‌شود و به بالای گود می‌آید و رمپ دست ساز را بارگیری می‌کند.
گودبرداری‌هایی که دارای عمق بیشتر از ۹ متر هستند به بررسی و مطالعه و همچنین تجربه کاری بیشتری نیاز دارند، در این نوع اعماق باید شیب رمپ و هرگونه خطراحتمالی پیش رو را بررسی و توجه کرد. در این اعماق نیز می‌توانید از بیل مکانیکی استفاده کنید.
شیوه کار در عمق بالای ۹ متر چنین است که در مرحله جمع‌آوری رمپ بیل مکانیکی تا ارتفاع ۶ متر را بارگیری می‌کند و برای ادامه کار هم بیل مکانیکی در کف گود قرار خواهد گرفت و باکت بیل به وسیله مینی بیل بارگیری خواهد شد. البته روش‌های متنوع دیگر نیز وجود دارد که می‌توان با توجه به نوع مکان پروژه از آنها استفاده کرد.
اما در پروژه‌هایی با عمق ۱۲ متر نیازمند استفاده از دو بیل مکانیکی است در اصطلاح عامیانه به این روش باکت به باکت نیز می‌گویند. تفاوت این عمق با عمق ۹ متری این است که در روش قبلی ارتفاع دکل کافی بود اما در عمق ۱۲ متری برای بیل دوم نیز به بیل مکانیکی نیاز است.
حداکثر عمق مجاز برای گودبرداری ساختمان
مهندسان حداکثر عمق مورد نیاز برای حفاری کف سازه ساختمان را تا روی پی اعلام می‌کنند؛ البته مطابق استانداردها لازم است برای خاکبرداری ۶ سانتی‌متر برای فرش کف و ۱۴ سانتی متر برای عبور لوله‌ها در نظر گرفته شود. به همین دلیل حفاری تا زیر سطح پی انجام می‌شود تا قالب‌بندی پی‌ها با آزادی عمل بیشتری انجام شود.
مشکلات رایج گودبرداری
- قبل از هر اقدامی از مکان چاه خانه همسایه اطلاعات کافی داشته باشید.
- مهم‌ترین نکته در حیاط‌های آپارتمانی، احتمال ریزش آن ها است چرا که در سازه‌های آپارتمانی از پی‌ریزی استفاده نمی‌شود.
- یکی از موارد خطرناکی که برای چاه وجود دارد، فاصله داشتن از دیوار و خالی بودن آن است، چرا که هیچ واکنشی از خود به دلیل خالی بودن نشان نمی‌دهد و یک باره با اجرای عملیات سست شده و ریزش می‌کند؛ این کار سبب خراب شدن محوطه هم می‌شود.
توصیه می‌کنیم قبل از اقدامات جدی جهت گودبرداری تمامی عوامل و خطرات احتمالی را پیش‌بینی کرده و از بروز آن جلوگیری نمایید.
گودبرداری عمیق
همانطور که همه ما می‌دانیم گودبرداری یکی از عوامل مهم در ساخت وساز است. این مرحله از ساخت بنا حساسیت کاری بسیار بالایی دارد چرا که اگر عملیات گودبرداری به صورت صحیح اجرا نشود خسارت مالی و جانی فراوانی خواهد داشت.
امروزه در کلان شهر‌ها عموماً برای عملیات گودبرداری از افراد ناآشنا در این حوزه استفاده می‌کنند، این امر به شدت خطرناک جان و مال انسان‌ها را به مخاطره می‌اندازد و ممکن است خطرات جبران ناپذیری را به بار آورد.
گودبرداری غیراصولی
گودبرداری غیراصولی و حوادث تلخ آن همیشه در اخبار و رسانه‌ها برسر زبان‌ها بوده‌اند. به صورت کلی مالکین طرح، کارفرما، پیمانکار، مهندس طراح و مهندس مجری از شخصیت‌های مهم پروژه هستند و طبق قانون برای هرکدام از آنها قوانین و مسئولیت‌هایی ذکر شده است چنانچه هرکدام وظایف خود را به درستی انجام ندهند جان و مال انسان‌ها به خطر افتاده و مستلزم پاسخگویی است.
خطرات ناشی از گودبرداری غیر اصولی
- سقوط کارگران و از دست رفتن جان آنها
- درخطر بودن اموال داخل و خارج از گود
- مسموم شدن افراد به دلیل تنفس گاز‌های آلوده
- کمبود اکسیژن در داخل گود که منجر به خفگی می‌شود.
بسیاری از کاربران برایشان مبهم است که چه تفاوت خاکبرداری و گودبرداری در چه مواردی است؟
در واقع خاکبرداری به صورت سطحی، زمین را برای ساخت سازه‌ها آماده می‌کند اما گودبرداری به صورت عمقی‌تر سطح زمین را از هرگونه پستی و بلندی هموار می‌کند و ممکن است عمق گودبرداری به چند متر برسد.
شباهت میان آنها در این است که هر دو از عملیات پایه‌ای و مهم ساختمان‌سازی هستند و هم به صورت دستی و هم ماشینی قابل انجام‌اند.هم خاکبرداری هم گودبرداری نیازمند افرادی توانا و متخصص در این حوزه است چرا که بسیار حساس بوده و نباید نسبت به خطرات پیش رو بی توجه بود. اگر از افراد متخصص کمک بگیرید و همین طور بین انواع روش‌های خاکبرداری یا گودبرداری، روش درست انتخاب شود، به طرز چشمگیری میزان درصد حوادث منفی کم خواهد شد.
کلام آخر
در این مقاله کلیه مباحث مورد نیاز برای آشنایی شما با مبحث گودبرداری بیان شد. پس از مطالعه این مطلب شما می‌توانید بهترین و صحیح‌ترین اقدامات را برای شروع طرح خود داشته باشید. امیدواریم پس از ارائه این مطلب به شناخت کافی رسیده باشید و درصد خطرات احتمالی را کاهش بدهید.
دیدگاه خود را بنویسید